perła Morza Śródziemnego
Sycylia – mityczna wyspa z Odysei Homera
Włochy, Europa
Zmierzaj dalej
Sycylia
Zmierzaj dalej
Sycylia, położona na południu Włoch fascynuje i uwodzi antycznymi ruinami, zabytkami sztuki bizantyjskiej, arabskiej i normańskiej. Kusi przepiękną roślinnością i górzystymi krajobrazami skąpanymi w słońcu przy akompaniamencie błękitu nieba.
Sycylia to największa wyspa Morza Śródziemnego, zamieszkana przez ok. 5 mln mieszkańców, której stolicę stanowi Palermo.
Wyspa zajmuje powierzchnię 25710 km2. Od kontynentu dzieli ją trzykilometrowa Cieśnina Mesyńska, a od wybrzeża Afryki wody o szerokości 140 km. Jej brzegi obmywają trzy morza: od strony wschodniej Morze Jońskie, od północno-zachodniej Morze Tyrreńskie, a od południa Morze Śródziemne.
Większą część wyspy pokrywają wzgórza. Trzy główne pasma górskie, będące przedłużeniem Apeninu Kalabryjskiego to Góry Pelorytańskie, Nebrodi i Madonie. Natomiast pagórkowate centrum wyspy stanowi zupełnie odmienny świat. Mocnym wyróżnikiem jest Etna (3323 m n.p.m.), najwyższy, wciąż aktywny wulkan Europy. Towarzyszą mu największe rzeki: Salso, Simeto, Platani, odpowiednio umiejscowione w centralnej części wyspy, na wschodzie i południowym-zachodzie. Większość cieków ożywia się podczas silnych deszczy a pozostały okres koryta świecą suszą.
Sycylia oferuje bardzo przyjemny klimat śródziemnomorski z gorącymi latami i łagodnymi zimami. Dzięki temu od marca do listopada możemy cieszyć się czasem spędzonym w ciepłej i przyjemnej atmosferze. nierzadkie są tropikalne upały z temperaturą w okolicach 30–40°C, z kolei pod szczytem Etny przez połowę roku można uprawiać sporty zimowe. Obfite deszcze spadają zazwyczaj na przedwiośniu i jesienią, a wiosną i zimą wieje suchy wiatr sirocco.
Panujący tu klimat pozwala zachwycać się kwitnącymi migdałowcami, drzewkami brzoskwiniowymi oraz licznymi drzewami cytrusowymi. Uroku dodają srebrno-zielone kwiaty oliwek oraz plantacje papirusu, uprawiane na wyspie od czasów antycznych nad rzeką Ciane, niedaleko Syrakuz. Na słonych bagnach napotkać możemy flamingi.
Starożytni Grecy zwali Sycylię Trinacria (trzy rogi) a Rzymianie Trinqueta – nazwa nawiązująca do liczby trzy wpisanej w kształt wyspy – prawie idealnego równoramiennego trójkąta.
Obecna nazwa „Sycylia” pochodzi najprawdopodobniej od jednego z pierwotnych plemion kolonizujących jej tereny – Sykulów (Siculi) oraz od indoeuropejskiego wyrazu sik – znaczącego 'rosnąć szybko’ – oddającego ideę żyzności i urodzajności tutejszej ziemi.
Z magicznej liczby „trzy” zrodził się antyczny symbol wyspy – triskelion (z gr. trójnożny) lub triskele. Przedstawia głowę otoczoną ludzkimi, zgiętymi w kolanach trzema nogami ułożonymi w spiralnym wzorze. Głowa czasem jest twarzą meduzy z wężowymi włosami, czasem zdobią ją skrzydła lub kłosy zboża nawiązujące do wiecznej żyzności jej ziem. Ujęcie ramion w spirali wraz z postacią chimery stanowi połączenie symboliki solarnej z chtoniczną – świata światła z ciemnością. Pierwsze zastosowanie symboli odnaleziono na starożytnych greckich monetach w okolicach Syrakuz.
Od 2000 roku triskelion jest stałym elementem flagi Sycylii, mieszczącym się na żółto-czerwonym tle, i stał się jej oficjalnym godłem.
Sycylia to mityczna wyspa, na którą podczas swojej tułaczki trafił Odyseusz. Według epopei Cieśninę Mesyńską zamieszkiwały potwory Scylla i Charybda: „łap dwanaście szkaradnych jest u tej bestyi”. I to tutaj dzielny, antyczny bohater pokonał cyklopa – syna Posejdona, Polifema. Aby uniknąć zjedzenia przez olbrzyma, Odyseusz podstępnie go upił, oślepił i z resztą towarzyszy uciekł z wyspy. Rozwścieczony cyklop miotał kamieniami, by dosięgnąć i zatopić statek. Według legendy w ten sposób powstała dziś słynna Riwiera Cyklopów, wybrzeże nieopodal Katanii z majestatycznie wystającymi z morza bazaltowymi głazami.
Obecnie Sycylia to odmienny i bardzo bogaty kulturowo obszar. Wyspiarska mentalność mieszkańców i ich historyczna przeszłość dodatkowo podkreślają różnice między kontynentem. Świadczy o tym używany przez większość Sycylijczyków (ok. 4,8 mln) dialekt sycylijski – lu sicilianu – będący mieszanką łaciny, greki, arabskiego, hiszpańskiego, katalońskiego i włoskiego.
Ludność Sycylii przez wieki ulegała wpływom najróżniejszych kultur, co odzwierciedla się w łączeniu przez nich tradycji pogańskiej z wierzeniami chrześcijańskimi. Panuje tutaj rozpowszechniony kult świętych, każde miasto i wioska mają swojego patrona. Festyn ku czci opiekuna miasta to nie tylko religijne obrzędy, ale różnobarwne kiermasze, koncerty, połączone z przepysznym jedzeniem i wesołą muzyką. Im większe miasto, tym bardziej huczne i wystawne ceremonie.
Ciekawym zjawiskiem jest kreowanie wizerunku swoich świętych na własne podobieństwo, polegające na obdarzaniu ich ludzkimi cechami. Święci traktowani są jak członkowie rodziny, przyjaciele, z którymi zasiada się do stołu, dzieli radościami i problemami, czasem nawet bardzo błahymi. Nadaje to oryginalny klimat obchodom świąt na Sycylii – bardziej intymny i żarliwy.
Specyficzną odmianą uroczystości jest Sagra – wspaniała celebracja jedzenia, festyn poświęcony jednej potrawie lub jednemu daniu, oczywiście przy towarzyszących im licznych kramach i muzykantach.
Wielkanoc jest na wyspie najważniejszym świętem i najbardziej celebrowanym. Ceremonie Wielkiego Tygodnia osadzone są nie tylko w wierze chrześcijańskiej, ale również sięgają swoimi korzeniami do czasów pogańskich i wierzeń w cykliczną regenerację natury. Historia śmierci i zmartwychwstania Zbawiciela przenika się z archaiczną wiarą w tryumf światła nad ciemnością, życia nad śmiercią, dobra nad złem. Poniżej kilka przykładów uroczystości wielkanocnych:
Gdy któreś święto nas zainspiruje przydatna może okazać się strona festedisicilia.it.
Pupi to duże sycylijskie lalki teatralne stanowiące wyraz niebywałej tradycji i sztuki.
Początki teatru marionetek o tematyce rycerskiej przypadają na XVI w. i sięgają rejonów Hiszpanii. Stamtąd marionetki przywędrowały do Francji i Włoch. A z Neapolu trafiły do Palermo i Katanii na początku XIX w. Niebawem każde miasteczko miało swoich lalkarzy i swoje teatry.
L’Opera dei Pupi Siciliana (sc. Opra) – to popularny na Sycylii spektakl teatralny marionetek animowanych przez lalkarzy. Odgrywane historie opowiadają dzieje największych bohaterów średniowiecza. Najczęściej pojawia się w nich Karol Wielki i jego paladyni: Orlando, Anselmo, Eggiardo wraz z ogromną ilością przepięknych księżniczek, magów, gigantów oraz smoków. Przedstawienia odwzorowują walkę w obronie chrześcijaństwa przed Saracenami oraz sceny narady i spektakularnego ratowania dam.
Najsłynniejsi lalkarze Sycylii to Greco Cuticchio z Palermo i Grasso Napoli z Katanii. Dziś ich rodziny wciąż pracują nad utrzymaniem tej wyjątkowej tradycji. Dzięki temu można podziwiać spektakle w tych miastach, jak i pobliskich Syrakuzach i Cefalu.
Marionetki konstruowane są z drewna i metalu z perfekcjonistyczną dbałością o detale. Krwawią więc i tracą głowy oraz kończyny w wyniku zadanych w walce obrażeń. Ich wymiary sięgają od 80 do 130 cm, a waga może dojść nawet do 30 kg.
Ze wszystkich zasiedlających wyspę kultur Arabowie wywarli największy wpływ na różnorodność potraw. Sprowadzili na Sycylię: morele, figi, cytrusy, melony, kuskus, rodzynki, cukier trzcinowy, ryż, lody i sorbet oraz przyprawy takie jak: szafran, gałka muszkatołowa, pieprz, cynamon, goździki i jaśmin.
Każde kolejne cywilizacje dokładały swoich składników i sposobów przyrządzania, a w połączeniu z bardzo żyzną glebą i wspaniałymi do różnorodnych upraw warunkami kuchnia sycylijska stała się bogatym zbiorem przepysznych dań.
Dodatkowym atutem na Sycylii okazało się prawo majoratu. Według niego młodsze potomstwo nie mogło dziedziczyć majątku, więc licznie składało śluby zakonne, nie wyzbywając się przy tym przyjemności doczesnych. Dzięki temu rozrosła się bardzo sztuka kulinarna zakonnic i mnichów. W klasztorach powstały pierwsze Arancini di riso (zwane pomarańczkami z ryżu), które osobiście szczególnie polecam, cannelloni faszerowane mięsem, słodycze na bazie świeżego serka ricotta: cassata siciliana, cannolo siciliano oraz owoce z marcepanu marcepanowe frutti di Martorana.
Poniżej krótki wykaz co niektórych sycylijskich pyszności:
Może wesprzesz moją pracę i pójdziemy razem na kawę? Ta cudna, czarna materia dodaje sił do działania i pozwala na tworzenie kolejnych ciekawych notek :)
buy coffee
